Wat zijn haar drugstesten?

Een haaranalyse kan via het haar aantonen of iemand waarschijnlijk drugs heeft gebruikt. Dit komt doordat middelen via het bloed ook een beetje in het haar zitten. Op die manier kan worden gekeken of iemand een aantal weken of maanden geleden drugs heeft gebruikt.

Een haartest wordt in Nederland meestal alleen gedaan in het geval van een rechtszaak of misdaad omdat een haartest heel duur is. In sommige andere landen kan de politie ook mensen testen op drugsgebruik via het haar.

Waarom moet iemand een haartest doen? 

• Soms wil een rechter in een rechtszaak weten of een verdachte middelen gebruikte rondom de tijd dat hij of zij een misdaad pleegde. Een haartest kan nauwkeurig aantonen of iemand de afgelopen tijd (verschillende) drugs heeft gebruikt. Maar een haartest kan niet gebruikt worden om te zien of iemand op een bepaald moment onder invloed was. Het kan een rechter wel een idee geven of iemand (regelmatig) middelen gebruikte. Dat kan ook invloed hebben gehad op het misdrijf.  

• In sommige landen (zoals China) is drugsgebruik verboden. De politie kan iemand dwingen tot een urine-, bloed– of haartest. Iemand die dan positief test kan dan een straf krijgen¹Zoals te lezen is op de pagina over het reisadvies voor China. 

Soms wil iemand een kind of partner testen via een haartest. Dit kan, maar raden we niet aan. Lees hier waarom we afraden je kind of partner op drugs te testen. 

Wat voor soort haartesten zijn er? 

Er zijn 3 soorten haartesten: 

• Haarzelftest: Iemand kan een haarzelftest bestellen en ter plekke uitvoeren. Het is niet duidelijk hoe betrouwbaar deze test is. Maar waarschijnlijk niet erg betrouwbaar, omdat er veel mis kan gaan bij het afnemen van de test.  

• Haar zelf opsturen naar een laboratorium: Het is mogelijk voor particulieren om zelf een haarsample op te sturen naar een lab. Dit lab voert dan de test uit en stuurt de uitslag terug. Het is niet duidelijk hoe betrouwbaar deze test is. Vaak zijn deze tests ook erg duur.  

• Haaranalyse door een officieel laboratorium: Dit onderzoek wordt alleen gedaan bij bijvoorbeeld een rechtszaak. Dit is vaak erg betrouwbaar. 

Het verschil tussen een positieve haartest en aantoonbaarheid 

Als er sporen van drugs kunnen worden gevonden in het haar, noem je dit aantoonbaarheid. Maar iemand test niet altijd positief als er sporen worden gevonden. Onderzoekers hebben namelijk per middel bepaald hoeveel er minimaal aanwezig moet zijn in het haar op een bepaalde plek. Deze hoeveelheid heet de cut-offwaarde of afkapwaarde. Als de hoeveelheid drugs onder de afkapwaarde valt, is de test negatief. Zo kan iemand dus hele kleine hoeveelheden drugs of reststoffen in het haar hebben, maar wel negatief testen.  

Soms zitten mensen bij iemand in een kamer die bijvoorbeeld een joint (hasj of wiet) rookt. Dit zorgt ervoor dat die persoon ook kleine hoeveelheden THC in het lichaam of op het haar krijgt. Dit is niet direct gevaarlijk. Maar vanwege de afkapwaarde zal dit waarschijnlijk niet zorgen voor een positieve test.   

Hoe betrouwbaar is een haartest? 

Een haartest kan op een andere manier drugsgebruik laten zien dan een bloed– of urinetest. De haartest kan betrouwbaar aantonen of iemand drugs heeft gebruikt, maar: 

• Een haartest kan niet laten zien of iemand de afgelopen dagen nog drugs heeft gebruikt. Meestal ongeveer 5 weken na gebruik kan drugsgebruik pas worden aangetoond via het haar 

• De haartest kan niet precies laten zien op welke dag of in welke week iemand drugs heeft gebruikt 

• Bepaalde soorten shampoo, haarverf of andere middelen kunnen ervoor zorgen dat de haartest onbetrouwbaar wordt 

• Er een aantal centimeter haar nodig om een goede analyse te doen. Als iemand het haar heeft geknipt, kan dit er al voor zorgen dat een haartest niet goed is uit te voeren.