Wat zijn speekseltesten?

Een speekseltest is een test die met wat speeksel (spuug) kan aantonen of iemand misschien drugs heeft gebruikt. Via het speeksel kan iemand uren tot soms dagen een positieve drugstest hebben.

De politie gebruikt speekseltesten in het verkeer om op drugs gebruik te controleren. Maar speekseltesten zijn minder betrouwbaar dan een urine– of bloedtest. Daarom moet er altijd via het bloed worden gecontroleerd of de uitslag wel klopt.

Waarom moet iemand een speekseltest doen?

Vooral de politie gebruikt speekseltesten. Dit is dan vaak in het verkeer bij aanhoudingen als de politie denkt dat de bestuurder drugs heeft gebruikt.  Als deze test positief is, moet iemand mee naar het bureau. Daar wordt dan bloed afgenomen. Als de bloedtest ook positief is voor drugsgebruik, krijgt iemand daar straf voor. Ongeveer 2 op de 3 mensen met een positieve speekseltest hebben daarna ook een positieve bloedtest¹Zoals te lezen is in dit rapport.
Als iemand negatief test met een speekseltest, kan de politie alsnog besluiten tot een bloedtest. De speekseltest test namelijk niet op alle soorten drugs.

Er zijn ook speekseltesten te koop om zelf bij iemand af te nemen, om te zien of iemand drugs gebruikt. Deze testen zijn erg onbetrouwbaar.

Soms wil iemand zijn of haar kind of partner/naaste testen. Dit kan, maar dat raden wij niet aan. Waarom dat onverstandig is voor kinderen kun je hier lezen. Heb je vragen over het testen van een naaste of iemand anders? Neem dan contact op met de Drugs Infolijn 0900-1995 (10ct/min).

Wat voor soort speeksteltesten zijn er?

Er zijn 2 soorten speekseltesten:

• De speekseltest die de politie gebruikt: dit is een snelle test die de politie in het verkeer gebruikt om te zien of iemand drugs heeft gebruikt. Bij een positieve speekseltest volgt er altijd een bloedtest. Een positieve speekseltest is onvoldoende bewijs van drugsgebruik.
• Speekselzelftest: dit is een snelle test die mensen kunnen kopen om zelf bij iemand af te nemen. Er bestaan verschillende soorten speekselzelftesten, die niet allemaal zoeken naar dezelfde middelen. Ook kan het zijn dat middelen langer of korter aantoonbaar zijn dan bij de speekseltest die de politie gebruikt. Iemand op deze manier testen geeft maar weinig zekerheid, omdat speekseltesten niet erg betrouwbaar zijn. Ook laat het vaak maar druggebruik van de afgelopen uren of dagen zien. Het is beter om het gesprek aan te gaan.

Het verschil tussen een positieve speekseltest en aantoonbaarheid

Aantoonbaarheid betekent dat er drugssporen kunnen worden gevonden in het speeksel. Maar dit betekent niet dat iemand altijd een positieve test heeft als er sporen worden gevonden. Er is namelijk per middel een hoeveelheid drugs die minimaal moet worden gevonden. Deze minimale hoeveelheid noem je een afkapwaarde. Het kan dus zijn dat iemand een klein beetje drugs of reststoffen in het speeksel heeft zitten, maar wel negatief test.

Een persoon kan bijvoorbeeld naast iemand zitten die cannabis rookt in een kleine kamer of auto. Die persoon krijgt dan ook kleine hoeveelheden cannabis in het lichaam door in te ademen. Dit is niet direct gevaarlijk, maar dan zit er wel drugs in het lichaam. Een drugstest kan hierop reageren. Maar dit komt bijna nooit voor.

Hoe betrouwbaar is een speekseltest?

Een speekseltest is minder betrouwbaar dan een urine- of bloedtest. Een speekseltest kan wel snel en zonder laboratorium bepalen of iemand waarschijnlijk vlak ervoor drugs heeft gebruikt. Maar een positieve speekseltest is nooit rechtsgeldig. Dit betekent dat het nooit mag worden gebruikt om bijvoorbeeld straf of ontslag te geven. Het kan er wel voor zorgen dat iemand een bloed- of urinetest moet doen dat in een laboratorium wordt onderzocht.

Hoe kan iemand een speekseltest omzeilen?

Er zijn geen manieren bekend die ervoor kunnen zorgen dat iemand een speekseltest kan omzeilen na drugsgebruik. Als iemand drugs heeft gebruikt, komen deze drugs meestal via het bloed weer in het speeksel terecht. Er zijn geen manieren om drugs sneller uit het bloed te krijgen. De enige manier om een negatieve speekseltest te hebben is door geen drugs te gebruiken.