Wat zijn speekseltesten?

Een speekseltest is een test die met wat speeksel (spuug) kan aantonen of iemand misschien drugs heeft gebruikt. Via het speeksel kan iemand uren tot soms dagen een positieve drugstest hebben. 

De meeste mensen die een speekseltest moeten doen krijgen een speekseltest van de politie. De speekseltest van de politie is minder betrouwbaar dan de meeste urinetesten en alle bloedtesten.  

Waarom moet iemand een speekseltest doen?

Vooral de politie gebruikt speekseltesten. Dit is dan vaak in het verkeer bij aanhoudingen als de politie denkt dat de bestuurder drugs heeft gebruikt.  Als deze test positief is, moet iemand mee naar het bureau. Daar wordt dan bloed afgenomen. Als de bloedtest ook positief is voor drugsgebruik, krijgt iemand daar straf voor. Ongeveer 2 op de 3 mensen met een positieve speekseltest hebben daarna ook een positieve bloedtest¹Zoals te lezen is in dit rapport.
Als iemand negatief test met een speekseltest, kan de politie alsnog besluiten tot een bloedtest. De speekseltest test namelijk niet op alle soorten drugs.

Als iemand negatief test met een speekseltest, kan de politie alsnog besluiten een bloedtest te doen. De speekseltest test namelijk niet op alle soorten drugs. 

Sommige werkgevers mogen hun personeel testen op drugsgebruik. Maar dit is maar een heel kleine groep²Lees daar hier meer over.. Hiervoor gebruiken ze ook soms een speekseltest.  

Soms wil iemand zijn of haar kind of partner/naaste testen. Dit kan, maar dat raden wij niet aan. Waarom dat onverstandig is voor kinderen kun je hier lezen. Heb je vragen over het testen van een naaste of iemand anders? Neem dan contact op met de Drugs Infolijn 0900-1995 (10ct/min). 

Wat voor soort speeksteltesten zijn er? 

Er zijn 2 soorten situaties waarin speekseltesten kunnen worden gebruikt: 

• De politie neemt een speekseltest af: dit is een snelle test die de politie in het verkeer gebruikt om te zien of iemand drugs heeft gebruikt³De politie gebruikt de Drugwipe 5s.. Bij een positieve speekseltest volgt er altijd een bloedtest. Een positieve speekseltest is onvoldoende bewijs van drugsgebruik.  

• Iemand koopt zelf een speekselzelftest: er bestaan verschillende soorten speekselzelftesten, die niet allemaal zoeken naar dezelfde drugs. Ook kan het zijn dat middelen langer of korter aantoonbaar zijn dan bij de speekseltest die de politie gebruikt. Iemand op deze manier testen geeft dus maar weinig zekerheid of iemand ook drugs heeft gebruikt. Ook laat het vaak maar druggebruik van de afgelopen uren of dagen zien. Het is beter om het gesprek aan te gaan. 

Het verschil tussen een positieve speekseltest en aantoonbaarheid 

Aantoonbaarheid betekent dat er drugssporen kunnen worden gevonden in het speeksel. Maar dit betekent niet dat iemand altijd een positieve test heeft als er sporen worden gevonden. Er is namelijk per middel een hoeveelheid drugs die minimaal moet worden gevonden. Deze minimale hoeveelheid noem je een afkapwaarde. Het kan dus zijn dat iemand een klein beetje drugs of reststoffen in het speeksel heeft zitten, maar wel negatief test. De hoeveelheid in het speeksel is dan minder dan de afkapwaarde. 

Een persoon kan bijvoorbeeld naast iemand zitten die cannabis rookt in een kleine kamer of auto. Die persoon krijgt dan ook hele kleine hoeveelheden cannabis in het lichaam door in te ademen. Dit is niet direct gevaarlijk, maar dan zit er wel drugs in het lichaam. Een drugstest kan hierop reageren. Maar dit komt bijna nooit voor. 

Hoe betrouwbaar is een speekseltest? 

Een speekseltest is minder betrouwbaar dan de meeste urinetests en alle bloedtests om drugsgebruik aan te tonen. Het voordeel van een speekseltest is wel dat er snel en zonder laboratorium getest kan worden.  

Er zijn 4 redenen waarom de speekseltest niet altijd druggebruik kan aantonen: 

Niet alle middelen: Speekseltesten zoeken maar naar een aantal middelen, meestal naar 5 of 7 soorten. Het kan dus goed zijn dat iemand een middel heeft gebruikt, en negatief test op een speekseltest. Hierdoor kan het lijken alsof iemand niks heeft gebruikt, terwijl dat wel zo is. 

Verkeerd afnemen: Als iemand de gebruiksaanwijzing niet goed opvolgt, kunnen er fouten worden gemaakt bij het afnemen en aflezen van de speekseltest. Ook als diegene net gegeten of gedronken heeft, kan dit de uitslag beïnvloeden.  

Korte aantoonbaarheid: Een speekseltest kan meestal alleen laten zien of er kortgeleden drugs is gebruikt. Voor veel middelen zorgt een speekseltest maximaal een dag voor een positief resultaat.  

Verschil tussen hoe goed de testen zijn: Sommige testen maken meer fouten dan anderen⁴Zoals te lezen is in dit onderzoek..  

Hoe kan iemand een speekseltest omzeilen? 

Er zijn geen manieren bekend die ervoor kunnen zorgen dat iemand een speekseltest kan omzeilen na drugsgebruik. Als iemand drugs heeft gebruikt, komen deze drugs meestal via het bloed weer in het speeksel terecht tot het lichaam het helemaal heeft afgebroken. De enige manier om een negatieve speekseltest te hebben is door geen drugs te gebruiken.